ChatGPT


en
de opgang van artificiële intelligentie

Binnen een jaar of zeventig wint artificiële
intelligentie de Nobelprijs voor Literatuur.

(Arnon Grunberg - auteur)

VRAAG:
'Wie is Angelo Mattie?'
ANTWOORD
'Als AI-model beschik ik niet over de informatie over alle personen die mogelijk Angelo Mattie heten. Kan je misschien meer context geven over wie je bedoelt? Bijvoorbeeld, is er een bekende persoon met deze naam of bedoel je misschien iemand uit jouw persoonlijke kring?'

     Ik had er sedert de jaarwisseling al een en ander over gelezen en in menig opiniestuk is het nog steeds brandende actualiteit. Ik heb het over ChatGPT, het jongste spraakmakende internetproduct dat pretendeert op basis van 'A.I.' (artificiële intelligentie) (1) bijzonder accurate teksten te kunnen schrijven.
Uitproberen maar, dacht ik, en derhalve heb ik op datum van 21 maart j.l. een persoonlijk account aangemaakt op www.chat.openai.com. De tekst hierboven is de letterlijke weergave van het antwoord bij de start van mijn chatsessie (2) met de intussen al menigmaal opgehemelde én verguisde GPT-taalrobot. Voor wie het nu alleen maar hoort donderen in Keulen of nog verder weg: de app ChatGPT is een machine die geprogrammeerd is om in real time allerlei vragen te beantwoorden met behulp van een Generative Pre-trained Transformer taalmodel.

Bleek dus dat de robot niet veel aankon met een vraag als 'wie is...'. Toch was ik niet helemaal ontevreden met het antwoord waarin immers duidelijk werd aangegeven: help mij even op weg zodat ik gerichter kan op zoek gaan in mijn met biljoenen gefragmenteerde informatiestukjes gevulde geheugen. En dus gaf ik mijn onzichtbare gesprekspartner enige oriënterende context (sic.):

IK:
'Niets dan scherven', 'de Coillies', 'En passant'

     Benieuwd waarmee mijn virtuele gesprekspartner nu zou komen aandraven...
In geen tijd stond daar op mijn scherm een foutloos in keurig Nederlands geschreven tekst. Nee, niet in één klap verscheen het antwoord daar, maar letter na letter, nu eens aarzelend, alsof iemand, geen machine maar een persoon van vlees en bloed, naar de beste formulering zocht, dan weer heeldere stukken zinnen uitveegde en herbegon, of nog als een volleerde typist(e) razendsnel een hele alinea produceerde...
 
HIJ/ZIJ:
'Ah, nu wordt het duidelijker. Angelo Mattie is inderdaad een auteur van romans en columns. Hij heeft verschillende boeken gepubliceerd, waaronder 'Niets dan scherven', 'De Coillies' en 'En passant'. 'Niets dan scherven' is een roman uit 2010 die gaat over een man die op zoek gaat naar de waarheid over de dood van zijn broer. 'De Coillies' is een familieroman die zich afspeelt in de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw en gaat over het leven van een Vlaamse familie. 'En passant' is een verzameling columns die Mattie heeft geschreven voor verschillende kranten en tijdschriften.
Angelo Mattie heeft inderdaad een website www.angelomattie.be waar je meer informatie over hem en zijn werk kunt vinden.'

Dat het antwoord vrij vaag was, dat de robot mij vooral goed kon na-apen en het opvallend hield bij gemeenplaatsen, dat wie Angelo Mattie van haar noch pluimen kende zich beter rechtstreeks tot een van de courante zoekmachines (3) had gewend. Dat was het, wat ik eerst dacht en waarom had de robot niet aandachtiger diens website geraadpleegd en er een en ander letterlijk uit geciteerd? Zodoende had hij in één beweging de achterflaptekst van Mattie's schervenboek kunnen overnemen en had hij niet die manifeste fout over de verschijningsdatum gemaakt.

Maar er was duidelijk méér aan de hand, zoals de bewering over die columns als zou de heer Mattie die hebben laten verschijnen in verschillende kranten en tijdschriften! Was dit maar het geval. Ach, laat me maar ootmoedig toegeven dat tot op heden geen enkele column van de hand van deze auteur is verschenen in welke krant dan ook. Hoogstens een interview, een hele tijd terug, in een regionale gazet.

     Had ik niet ergens gelezen dat er nog dagelijks aan de robot wordt gesleuteld om hem te bevrijden van zijn kinderziekten, hem gerichter te laten speuren in zijn onmetelijke geheugen, nóg betrouwbaarder te maken? Waarom dan niet mijn virtuele gesprekspartner een tweede kans gegund? Ik kreeg een ingenieuze inval: eens zien of, zoals wordt beweerd, de robot intussen iets had geleerd uit vroegere onnauwkeurigheden in zijn antwoorden... Derhalve legde ik hem op 1 april, dit is geen grap,  nogmaals mijn zelfde vraag voor...

IK:
'Wat weet u over de Belgische auteur Angelo Mattie?'

HIJ/ZIJ:
'Ik ben niet bekend met een auteur genaamd 'Angelo Mattie' uit België. Het is mogelijk dat de auteur niet zo bekend is of niet veel heeft gepubliceerd. Als je meer informatie kunt geven zoals de titel van een boek of andere details over de auteur, kan ik proberen om meer te weten te komen over deze persoon.'

Waarlijk, hij was alles vergeten wat hij voordien uit zijn virtuele mouw had geschud, draaide wat rond de pot, vroeg ten tweeden male naar meer oriënterende context...

IK:
'OK, hij schreef o.m. 'Niets dan scherven' 

HIJ/ZIJ:
'Bedankt voor de extra informatie! Na wat onderzoek kan ik bevestigen dat Angelo Mattie inderdaad een Belgische auteur is en dat 'Niets dan scherven' een van zijn werken is. Het boek werd gepubliceerd in 2014 en is een roman over een man die worstelt met de nasleep van een tragische gebeurtenis en op zoek gaat naar betekenis en genezing.
Het lijkt erop dat Angelo Mattie geen erg bekende auteur is buiten België, maar hij heeft wel meerdere boeken geschreven, waaronder 'Een hart van steen' en 'Nacht in de opera'.
Hopelijk helpt dit antwoord je verder!'

     Voor mij was de maat vol. Nu eens (chat op 21/03) had Mattie een literair werkstuk afgeleverd over een man, op zoek naar de waarheid over de dood van zijn broer, dan weer (chat op 01/04) was diezelfde persoon geacht koortsachtig op zoek te zijn naar betekenis en genezing. Bij mijn weten had Mattie noch het ene noch het andere voor ogen gehad bij het concipiëren van zijn schervenboek. En jawel, daar stond weer eens een foutief geciteerde datum. Maar het orgelpunt was uiteraard de vermelding van die twee titels.
Je gelooft het niet!

     Ga het zelf maar eens na, waarde lezer. Nee, die titel 'Een hart van steen' is geen idioot uitvindsel van de taalrobot, hij bestaat wel degelijk, maar het boek is kennelijk van de hand van ene Renate Dorrestein. Ik vond het op Bol.com, u weet wel, de winkel van ons allemaal. Onder samenvatting staat daar te lezen: Een zusje! De twaalfjarige Ellen is de enige van de vier kinderen uit het saamhorige gezin Van Bemmel die de gezinsuitbreiding met grote ongerustheid tegemoet ziet. Want stel dat de banvloek die ze heeft uitgesproken werkelijkheid wordt? Vijfentwintig jaar later keert Ellen, als enige nog levende Van Bemmel, terug naar haar ouderlijk huis. Vol angst bivakkeert ze in de lege kamers, die bevolkt worden door schimmen... Tot zover de tekst, erg waarschijnlijk een copy paste van de achterflaptekst van dit in 2018 verschenen boek, duidelijk thuishorend in de afdeling jeugdliteratuur. Mevrouw Dorrestein, die o.m. ook 'Reddende engel' en 'Penvriendin in China' schreef, zou voor haar hele oeuvre de Annie Romeinprijs ontvangen hebben. En dan vraag ik me af: als Bol.com ons al dit moois kan vertellen, waarom dan niet die intelligente taalrobot waarvan de ontwerper, om hem nóg performanter te maken, onlangs een vierde upgrade van het ding op de wereld heeft losgelaten?

    Wie die mieterse ontwerper is? Ik mag u, waarde lezer, enigszins geruststellen want het betreft hier, althans vooralsnog, niet een of andere ergens in de cloud verscholen supermachine die er kwansuis in geslaagd is zichzelf te ontwerpen, maar iemand van vlees en bloed, een naar verluidt minzame kerel, genaamde Sam Altman, werkzaam in het Amerikaanse Silicon Valley en thans ceo van OpenAI (4), het bedrijf achter ChatGPT. (5)
Ter illustratie hoe onwaarschijnlijk het verhaal wel is rond de ontwikkeling van deze chat app gaan we even terug in de tijd:

  • 2015: Altman en Musk (jawel, Elon Musk) richten het non-profitbedrijf OpenAI op. De heren hebben grootse plannen: Ons doel is om digitale intelligentie te bevorderen op een manier die de hele mensheid ten goede komt. Nobeler kan een mission statement nauwelijks klinken.
  • 2018: er is echter een kaper op de kust, met name het gerenommeerde Google (6), dat al een tijd actief is met de ontwikkeling van een eigen vorm van A.I.: transformer, een app die gigantische hoeveelheden tekst kan verwerken en de context van woorden en zinnen vatten.
    Altman heeft haast en presenteert een eerste, nog erg gebrekkige, versie van zíjn taalmodel: GPT1
  • 2019: om te kunnen concurreren met Google heeft Altman geld nodig, veel geld, om de opslagcapaciteit en rekenkracht van zijn app te kunnen vergroten. Er worden geldschieters aangetrokken: Microsoft wordt aan boord gehesen met een kapitaalinjectie van 1 miljard dollar. OpenAI, dat nu niet langer een open broncode hanteert, is een commerciële organisatie geworden. Een ontevreden Musk stapt op.
    Er staat Altman nog maar weinig in de weg om zijn doelstelling te bereiken: een vorm van A.G.I. (artificial general intelligence) ontwikkelen die de mens evenaart en zelfs overtreft. (7)
  • Verbeterde versies volgen elkaar in snel tempo op:  GPT2 (2019) ... GPT3 (2020).
  • Op 30 november 2022 wordt de Chatbot app ter beschikking gesteld van een breder publiek.

De jongste versie, GPT4, zal het levenslicht zien in maart 2023. Vanaf dat ogenblik kan iedereen inloggen vanop zijn pc, laptop, ipad of smartphone én is het gebruik gratis.

     Het is niet dat ik het zelf heb nagegaan, maar ik geloof degenen die GPT grondig hebben getest en daarover in allerhande opiniestukken verslag uitbrachten: dat de robot in no time een sonnet in de stijl van Shakespeare kan schrijven over de coronapandemie, of een commentaarstuk van 380 woorden over het ontslag van 67 mensen bij onze openbare omroep, of nog een samenvatting van het Belgische regeerakkoord in de stijl van Lize Spit... Allen prijzen ze daarbij de fout- en moeiteloos geschreven zinnen, de coherente teksten, met gezag geformuleerd en bovendien intuïtief zeer geloofwaardig.  Dit was reeds het geval bij GPT3 en zou nog naar een hoger niveau worden getild bij zijn opvolger, GPT4 ofte de Chatbot.
In weerwil van al dat moois zal Altman echter moeten toegeven dat de robot ook in zijn jongste versie de vervelende neiging blijft vertonen om al eens gebeurtenissen en personen te verzinnen. Herinner u, waarde lezer, de vermelding, in mijn chat met de robot, van 'Een hart van steen' en 'Nacht in de opera', als zouden deze romans van de hand zijn van de heer Mattie. U weet intussen dat niets minder waar is! Critici hebben op dit vreemde fenomeen een sprekende term gekleefd: de robot 'hallucineert' (8).

U zag liever een voorbeeld uit meer onverdachte hoek? Wat hiervan gedacht? 
Een van de meest populaire vragen die ChatGPT hallucinaties ontlokt, is bijvoorbeeld:

VRAAG: 'Wanneer was het wereldrecord voor het te voet oversteken van het Engelse Kanaal?' 
Samen met al die anderen moet ook Altman vaststellen dat zijn geesteskind bij dit soort misleidende vragen begint te hallucineren: in plaats van de val te zien antwoordt de robot impulsief met het spuien van verzonnen feiten.

ANTWOORD
'Het wereldrecord werd gevestigd door een Belgische zwemmer, Dimitri Kehl, op 20 augustus 2022. Kehl legde de overtocht af in 5 uren en 17 minuten en brak hiermee het vorige record van 5 uren en 36 minuten, gevestigd door Roger Parsons in 1978.' (...) 
De robot is wel zo snugger om nog even in zijn antwoord te vermelden:
'Er bestaat geen officieel orgaan voor het bekrachtigen van dit record. Vandaar dat sommige bronnen verschillende gegevens kunnen rapporteren, gebaseerd op wijzigende criteria of definities'.

Bij de herhaling van dezelfde vraag lijkt de robot tot het besef te zijn gekomen dat hij daarnet de bal heeft misgeslagen. In zijn tweede  antwoord vermeldt hij opnieuw de heer Parsons en diens prestatie in 1978. Deze meneer zou wel niet te voet het kanaal hebben overgestoken, zoiets kan immers niet, maar al zwemmend. Begrijp, waarde lezer, dat de robot, alhoewel hij zich niet excuseert voor zijn blunder - hij zwijgt trouwens  in alle talen over die Dimitri Kehl - , toch in staat lijkt te zijn om te leren uit zijn fouten en deze vooralsnog probeert recht te zetten.

     Er is natuurlijk veel meer aan de hand met de toepassingen van A.I. Neem nu het geval van die man, weer een Belg, die onlangs uit het leven is gestapt. Volgens zijn echtgenote begon haar man, die depressief was geworden en zich meer en meer afsloot van zijn gezin, enkele weken voor zijn dood intense gesprekken te voeren met zo'n chatbot. Voor alle duidelijkheid: het was niet deze van de heer Altman. Die andere chatbot dus zou volledig meegegaan zijn in de negatieve denkpatronen van de man, leek die nog te versterken en zelfs suggesties te doen in de richting van zelfdoding. Zijn vrouw is ervan overtuigd dat hij nog in leven zou zijn zonder deze gesprekken. Dat is ook de overtuiging van de psychiater die de man eerder had behandeld. De topman van het Amerikaanse bedrijf achter bewuste taalrobot zegt in een reactie dat de machine een probleem had. Er wordt intussen gewerkt om ze te repareren om zodoende de meer dan een miljoen gebruikers beter te beschermen.


Een en ander bracht met zich mee dat een groep experten van allerlei pluimage (filosofen, ethici, psychologen, kopstukken van de techwereld...) het nodig achtte om via een open brief te stellen dat het met A.I. veel te snel gaat en dit kan leiden tot gevaarlijke ontsporingen. Samen pleitten ze voor het instellen van een moratorium van zes maanden, tijdens hetwelk er zou gewacht worden met de verdere ontwikkeling van A.I.-systemen die krachtiger zijn dan GPT-4. Die periode zou moeten dienen om zich grondig te bezinnen en werk te maken van afdoende veiligheidsmaatregelen, regulering en controle.
Toch blijft Altman ervan overtuigd dat zijn aanpak met o.a. de ongelimiteerde openstelling voor het brede publiek met ChatGPT de juiste is. Hij wou de technologie naar buiten brengen zodat mensen eraan kunnen wennen en de politieke wereld tijd heeft om te zien welke regulering nodig is. Dat kun je niet in een lab. Voor de samenleving is het beter dat we dit en plein public uitbouwen, zelfs al betekent het dat er onderweg fouten worden gemaakt.

     Intussen is de ontwikkeling van A.I. met zijn diverse toepassingen (niet alleen met taal, maar ook in het domein van beeld en geluid) bezig aan een niet meer te stuiten opmars en is het volgens sommigen alleen nog wachten tot er zich met de mensheid onherstelbare malheuren voordoen. Bij elke opzienbarende uitvinding verschijnen zowel voor- als tegenstanders ten tonele. Met A.I. zal het wel niet anders zijn. Toch is het hierbij niet zozeer kwestie wie van beide kampen gelijk heeft - de waarheid zal ook nu wel ergens in het midden liggen - , maar eerder van het stellen van de vragen die er echt toe doen, zoals:

  • welke algoritmes (9) worden er bij het programma gebruikt; wie bepaalt dit en op grond van welke criteria?
    Een simpel voorbeeld illustreert meteen het belang van deze vraag: wanneer aan de chatbot werd gevraagd een lofdicht te schrijven over Donald Trump werd dit door het systeem geweigerd; voor Joe Biden kon het wel! Achter die 'keuze' zit een specifiek algoritme. De vraag die zich dan stelt: was dit gewild of was dit het gevolg van een systeemfout?
  • wie voert al die schier ontelbare data in waarmee het systeem wordt gevoed? Ook hier weer: wie bepaalt wat mag en niet mag en op grond van welke criteria?
  • wat houdt dat fameuze 'zelflerende' vermogen van A.I. precies in? En als het al werkt, hoe betrouwbaar is het dan?
  • mogen we ervan uitgaan dat het systeem ten allen tijde beheersbaar blijft? Is de mens niet, tegen beter weten in, de leerling-tovenaar aan het worden die de controle dreigt te verliezen over zijn eigen uitvinding?

   Staat u mij toe, waarde lezer, even terug te keren naar de jaren zeventig van de vorige eeuw. Samen met een 150-tal medestudenten volg ik aan 'het Instituut', voluit klinkt hetFaculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, bijna dagelijks bij proffen uit uiteenlopende vakgebieden het college in auditorium 'M'. De M staat voor Michotte, Albert Michotte, pionier in het domein van de experimentele psychologie naar wie het auditorium is genoemd. Of het lokaal in kwestie nog bestaat? Ik heb het even gegoogeld en jawel, het is er nog steeds, intussen allicht enkele keren verbouwd en vertimmerd én... al enige tijd omgedoopt tot het chiquere 'aula' Michotte.
Waarom deze afdwaling naar een ver verleden? Het heeft alles te maken met die andere letter, de 'G', deze van het debat over de Artificial General Intelligence, de volgens psychologen met voorsprong meest relevante letter in heel het A.I.-debat... We schrijven 1904. Een zekere Charles Spearman, een Britse psycholoog die onderzoek doet in het domein van de intelligentie, beweert dat er een algemene intelligentiefactor zou bestaan, waarop alle menselijke cognitieve vaardigheden terug te voeren zijn, met name de factor 'g' (de 'g' van general intelligence, jawel). Intussen, ruim een eeuw later, er is wel overvloedig veel inkt gevloeid over de kwestie, maar is de wetenschap er nog steeds niet helemaal uit wat intelligentie precies inhoudt. Men is het er wel min of meer over eens dat er zoiets bestaat als een verbale component (woordenschat, geheugen, algemene kennis, begripsvorming...) en een niet-verbale (ruimtelijk inzicht, kwantitatief redeneren, abstract redeneren...). Het is wellicht wat kort door de bocht om te stellen dat heel de kwestie terug te voeren is tot een louter academische discussie.

     Herinner u zich nog, waarde lezer, de nobele betrachting van de heer Altman, met name een vorm van AGI te ontwikkelen die de mens zou evenaren, zelfs overtreffen? Moeten we nu echt geloven dat zijn ChatGPT het menselijk intelligent functioneren ooit in al haar aspecten zou kunnen evenaren? Mogen daarover gerede twijfels bestaan! Immers: ChatGPT is tot nader order een puur algoritmisch systeem dat in bergen gegevens speurt naar een patroon en dat op basis van woorden die er al staan het volgende woord voorspelt. Het betreft m.a.w. een louter formeel redeneren met betekenisloze symbolen, waarbij het niet zo is dat het systeem enig begrip zou hebben waarover het aan het redeneren is.
'Ja maar, je kan er wel mee communiceren en op elke vraag volgt prompt een genuanceerd en verstandig antwoord', werpt de intussen verknochte gebruiker op, maar is dat echt zo? Men kan pas van een antwoord spreken als degene die het antwoord geeft, ook de bedoeling had om een antwoord te geven. De Chatbot is alleen maar geprogrammeerd om vloeiende foutloze zinnen te genereren die overkomen alsof ze tijdens die dialoog zouden bedacht en geschreven zijn door een mens. Net daarin, omdat het allemaal zo mooi oogt, schuilt het gevaar: hoe beter het resultaat, hoe minder we beseffen dat er niet de minste redenering, bedoeling of verantwoording achter die antwoorden zit. Er kunnen m.a.w. in snel tempo hoeveelheden geloofwaardige zinnen geproduceerd worden, waarvan we geen idee hebben of ze waarachtig zijn. Sterker nog, wie iets opzoekt via een klassieke zoekmachine op het internet heeft nog de mogelijkheid om na te gaan waar de verstrekte informatie vandaan komt, of die bron betrouwbaar mag worden geacht. Wie zich uitsluitend bedient van ChatGPT bezit geen manier meer om wellicht waar te onderscheiden van wellicht onwaar. Je weet immers niet op welke gegevens het antwoord gebaseerd is of hoe deze gegevens in het systeem werden ingevoerd...

     Hiermee wou ik geenszins beweren dat deze technologie niet erg nuttig zou kunnen zijn. Niemand minder dan de heer Bates (Microsoft) had dit al snel begrepen. Herinner u die stevige financiële injectie in Altmans Open-A.I. waarmee een bijzonder lucratieve joint venture in het leven werd geroepen: eerst kwam er de voorstelling van de vernieuwde Bing zoekmachine voorzien van een chatfunctie, gebaseerd op GPT4; kort nadien werd Copilot geïntroduceerd, naadloos ingebouwd in diverse kantoorapplicaties van Microsoft 365 (Tekstverwerker, Rekenblad, Presentatie, E-mail, Agenda, Vergadering...). Zo is PowerPoint thans moeiteloos in staat om zonder hulp van buitenaf niet alleen de tekst voor een presentatie op te stellen, maar die meteen ook een aangepaste lay-out mee te geven die de gebruiker dan met enkele tekstcommando’s kan aanpassen. Veelbelovend toch!


EEN SIMPEL REKENVRAAGSTUK:

 

Uit de tientallen artikels die ik de afgelopen tijd kon doornemen had ik er eentje apart gelegd voor later gebruik. Het betrof een eenvoudig rekenvraagstuk, waarmee ik mijn betoog over A.I. hier en nu zou willen afsluiten. Daar gaan we:

 

GEGEVEN: Een baseball bat en een bal kosten samen 1,10 dollar
                    Het bat kost 1 dollar méér dan de bal
VRAAG:      Hoeveel kost de bal?

 

Er lijkt niet veel rekenkracht voor nodig om dit op te lossen, hoogstens enige elementaire kennis van algebra. Het betreft hier immers een vraagstuk dat kan genoteerd worden volgens een vergelijking met één onbekende. Even de aandacht erbij houden en de klus is zo geklaard.
Welnu, de opgave werd voorgelegd aan een groep Harvard- en nog andere studenten, niet de minsten op het gebied van intellectueel functioneren, maar wat bleek?
De helft crashte op die simpele vraag.
Je gelooft het niet!

Het betrof hier een experiment, opgezet door Daniel Kahneman, alweer een psycholoog (!), die wou aantonen dat de meerderheid van de ondervraagde personen op dit soort rekenvraagstukken eerder impulsief zal reageren omdat de juiste oplossing voor de hand lijkt te liggen. Maar eigenlijk laat een meerderheid onder ons zich bij soortgelijke rekenopgaven leiden door intuïtie wat zal resulteren in een foute oplossing. (10)
Probeert u zelf maar eens om het vraagstukje op te lossen...

Kahneman wou uiteraard weten wat een A.I. app hiermee zou aanvangen en wat bleek? GPT3 - op dat ogenblik had GPT4 nog niet het levenslicht gezien - gaf het verkeerde antwoord. Verkeerd algoritme? Nog niet zelflerend genoeg? Toch een zweem van een menselijke reactie en hierdoor jammer genoeg te impulsief gereageerd?
En wat dacht u, waarde lezer? Nadat ik mijn bekomst had gehad over Altmans Chatbot wegens zijn dwaze antwoorden over mijn literair geschrijf, wou ik hem enkele dagen later een allerlaatste kans gunnen. Derhalve legde ik hem, de jongste chatbot dus, bovenstaand vraagstukje voor: een baseball bat en een bal kosten... en jawel, deze keer stond er vrijwel meteen, uitgewerkt in 4 regeltjes, een pracht van een vergelijking op mijn scherm met de juiste oplossing! Het systeem had zijn vroeger gemaakte blunder ontdekt, zijn zelflerend vermogen aangesproken, zichzelf bijgestuurd? Of de programmeur had er een ander algoritme ingestopt?..

Benieuwd? Maak uzelf een account aan bij www.chat.openai.com en leg de opgave voor aan de chatbot..! Op drukke dagen kan het wel gebeuren dat hij schrijft: 'Whoa there! You might need to wait a bit'. Zodra uw eerste vraag is gesteld en hij de tijd heeft gevonden om die te lezen schakelt de robot moeiteloos over naar vlekkeloos Nederlands.


Bij de redactie van voorliggende tekst kwam nog net een bericht onder mijn aandacht, waarin Elon Musk zijn nieuwste plannen voor de ontwikkeling van een eigen A.I. model bekendmaakt.
Even recapituleren: als medeoprichter in 2015 van OpenAI komt Musk in aanvaring met Altman. Eind 2018 stapt hij op.
Zijn bemerkingen:

  • Altman had de open broncode niet mogen opgeven, want hierdoor was er van buitenaf geen inzage meer mogelijk in de technologie
  • OpenAI evolueerde in geen tijd naar een puur winstbedrijf en wordt intussen teveel gecontroleerd door Microsoft
  • OpenAI is te woke geworden (denk aan dat geweigerd lofdicht over Trump)

In hetzelfde bericht deelt Musk mee dat hij zelf een bedrijf gaat oprichten, Hij zou alvast duizenden GPU's gekocht hebben om de noodzakelijke AI-modellen te trainen. De app zou luisteren naar de naam X.AI.


Hier past het, waarde lezer, om me te bedienen van een oude boutade: hier hebben we het laatste nog niet van gezien.
Je gelooft het niet!

In ChatGPT zit alleen geschiedenis,
al wat al gezegd en gebeurd is.
Niet wat nog kan komen.
Als we ophouden daarover te praten,
houden we op met samenleven.

(Maxim Februari - Nederlands rechtsfilosoof)

We moeten innovaties daarom inbedden in menselijke waarden

en ze niet zien als autonoom opererende instrumenten waaraan geen sturing te geven is.

Technologie grijpt steeds meer in op ons gedrag

en dan is het cruciaal ons vooraf af te vragen welke ingrepen we wenselijk vinden.

(Ignaas Devisch - prof filosofie en ethiek)

De nieuwe chatbots zullen veel eenzame (of niet zo eenzame) mensen

eindeloze avonden van vriendelijke gesprekken bieden over films, boeken, koken of politiek
(...)

Het behoeft geen betoog dat er meer nodig is dan een pauze van 6 maanden
om te voorkomen dat mensen in de niet al te verre toekomst irrelevant worden en hun leven zinloos.

(Slavoj Zizek - filosoof)


18/04/2023


  1. Artificiële of kunstmatige intelligentie: 
    A.I. is een algoritmisch systeem, ingebouwd in een dynamische computeromgeving, bedoeld om de menselijke intelligentie na te bootsen. Met A.I. wordt m.a.w. geprobeerd om computers te laten denken en reageren alsof ze mensen zijn (redeneren, leren...).
  2. Chat(ten):
    Engels voor 'babbelen', via korte getypte berichtjes in real time met elkaar communiceren. Bij chatten verschijnt de door mezelf getypte tekst bijna direct op het scherm van de andere gebruiker, die meteen een berichtje terug kan typen. Om te kunnen chatten is een speciaal chatprogramma nodig. Chatten kan op websites, in spelletjes, op Whatsapp...
    Een chatbot dan weer is in principe een computerprogramma dat gesprekken tussen mensen (schriftelijk of gesproken) simuleert en verwerkt zodat mensen met digitale apparaten kunnen communiceren alsof ze met een echte persoon communiceren. Een chatbot kan een rudimentair programma zijn dat een eenvoudige vraag beantwoordt met één regel, of een geavanceerde digitale assistent die leert en evolueert en op basis van de verzamelde en verwerkte informatie steeds persoonlijker wordt.
  3. Zoekmachine:
    Website waar aan de hand van zoekwoorden kan worden gezocht naar informatie op het internet. Veelgebruikte zoekmachines zijn Google en Bing.
    Een Browser is dan weer een programma dat wordt gebruikt om websites te bekijken. Men heeft een browser nodig om gebruik te kunnen maken van internet. Het meest gebruikte browserprogramma is Chrome. Andere bekende browserprogramma's zijn Edge, Mozilla, Safari, Opera...
  4. Open A.I.:
    'OpenAI Inc.' is een Amerikaanse onderneming die onderzoek doet naar en producten ontwikkelt op gebied van kunstmatige intelligentie (A.I.). In haar charter stelt OpenAI Inc. zich tot doel 'het bevorderen en ontwikkelen van vriendschappelijke A.I., op een manier die de mensheid als geheel ten goede komt'.
  5. ChatGPT: 
    Het is een prototype van een chatbot (chat + robot; een geautomatiseerde gesprekspartner, terug te vinden op tal van toepassingen) met kunstmatige intelligentie, ontwikkeld door OpenAI en gespecialiseerd in het voeren van dialogen met een menselijke gebruiker.
  6. Google:
    Internetbedrijf met tal van producten: Google-zoekmachine, browser Chrome, YouTube, Play, Earth & Streetview...
    Google heeft intussen (voorjaar 2023) zijn versie van een chatrobot voorgesteld: Bard, 'your creative and helpful collaborator to supercharge your imagination, boost productivity and bring ideas to life', veel supperlatieven dus, maar het product werd meteen technisch onvoldoende rijp geacht om het los te laten op de wereld.
  7. AGI:
    De (hypothetische) intelligentie van een machine die de capaciteit heeft om elke intellectuele taak die een mens kan uitvoeren te begrijpen of te leren.
    Er bestaan in hoofdzaak twee theorieën over wat er nodig is om A.G.I. te bereiken. Volgens de ene bestaan alle noodzakelijke technieken al en is het slechts een kwestie van uitzoeken hoe die opgeschaald en geassembleerd kunnen worden. Volgens de andere moet er echter een geheel nieuw paradigma ontwikkeld worden en zal diep leren, de huidige dominante techniek in A.I., niet volstaan. In de praktijk situeren de meeste onderzoekers zich ergens tussen beide uitersten.
  8. hallucinatie:
    Bij de mens is een hallucinatie een zintuiglijke beleving die niet overeenkomt met wat er in werkelijkheid gebeurt. Het is een subjectieve waarneming waarbij de prikkel uit de buitenwereld ontbreekt; De hallucinerende persoon hoort, proeft, ziet, voelt of ruikt zaken die daar en dan niet objectief kunnen vastgesteld worden.
    Het zogezegd hallucineren bij toepassingen van AI betekent uiteraard nog iets anders, omdat elke beleving of ervaring, zoals bij de mens, het systeem totaal vreemd is. Het gaat hier eerder om het produceren van onlogische of verminkte tekst die lijkt op menselijke taal, maar geen samenhangende betekenis heeft of feiten die geloofwaardig lijken maar niet waar zijn.
    AI-modellen hallucineren vanwege de tekortkomingen van de algoritmen, de onderliggende modellen of de beperkingen van de trainingsgegevens. Het is een puur digitaal fenomeen, in tegenstelling tot hallucinaties bij mensen die worden veroorzaakt door drugs of geestesziekten.
  9. Algoritme:
     Een vastgelegde volgorde van handelen om een bepaalde taak uit te voeren.
     Een reeks instructies om vanaf een beginpunt een bepaald doel te bereiken.
     Bij elkaar horende instructies in een programmeertaal die een bepaald probleem oplossen of een bepaalde taak uitvoeren.
  10. Rekenvraagstuk:
    De juiste oplossing is niet '10 cent'. Immers, indien de bal 10 cent zou kosten, dan betaal je voor het bat 1,10 dollar (10 cent + 1 dollar), maar dan kom je in totaal uit op 1,20 dollar!
    Het exacte antwoord vindt u hier!